อาการคนท้องส่วนใหญ่ที่เรารู้คือขาดประจำเดือน เวียนหัว คลื่นไส้ แต่จริงๆ แล้วอาการคนท้องยังมีมากกว่านั้นและจะแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล บางคนเป็นมากเป็นน้อยหรือบางทีก็ไม่เป็นอะไรเลย สำหรับว่าที่คุณแม่คนใหม่ที่รู้ตัวว่าท้องแล้วลองสังเกตตัวเองดูนะคะว่ามีอาการเหล่านี้หรือไม่ และในแต่ละเดือนคุณแม่จะต้องเผชิญอะไรบ้าง ซึ่งเราขอแบ่งอาการคนท้องตามไตรมาสไว้ดังนี้
อาการคนท้องช่วง 1-3 เดือน
อาการคนท้องไตรมาสที่ 1 ช่วง 1-3 เดือนนี้เป็นระยะแรกของการตั้งครรภ์ ในเดือนแรกคุณแม่ส่วนใหญ่มักจะไม่รู้ตัวว่าตัวเองกำลังตั้งท้องอยู่ อาการคนท้องที่เจอช่วงนี้คือ
- ประจำเดือนขาด ปกติแล้วประจำเดือนมักจะมาช่วงเวลาใกล้เคียงกันทุกเดือน หากประจำเดือนมาช้าเกิน 10 วัน อาจเป็นสัญญานเตือนว่าคุณแม่กำลังตั้งครรภ์แล้วค่ะ ที่คุณแม่ตั้งครรภ์ขาดประจำเดือนเป็นเพราะร่างกายผลิตฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนไปหยุดยั้งการมีประจำเดือนและช่วยให้ครรภ์มีสุขภาพแข็งแรง
- รู้สึกง่วงนอน อ่อนเพลียง่าย เพราะฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนและอุณหภูมิในร่างกายเพิ่มสูงขึ้น ร่างกายต้องแบ่งพลังงานไปเลี้ยงลูกในครรภ์ ช่วงท้องคุณแม่จึงรู้สึกอ่อนเพลีย ง่วงนอนตลอดเวลา
- เต้านมคัด มีอาการคัดตึงหน้าอก ฐานเป็นวงรอบหัวนมจะขยายใหญ่ขึ้น คุณแม่บางรายอาจรู้สึกเจ็บเต้านมหรือหัวนมได้ ซึ่งอาการจะเหมือนการมีรอบเดือนตามปกติ
- แพ้ท้อง เหม็นกลิ่นอาหาร ช่วงท้องคุณแม่บางคนจะรู้สึกเหม็นกลิ่นอาหารบางชนิด ได้กลิ่นแล้ววิงเวียนอยากคลื่นไส้ กินเข้าไปก็อาเจียนออกมาหมด
- ปวดหัว วิงเวียงศีรษะ เพราะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ ความดันโลหิตลดลง จึงเกิดอาการปวดหัว วิงเวียนศีรษะ หรือหน้ามืด ซึ่งแก้ได้ด้วยการรับประทานอาหารและดื่มน้ำอย่างเพียงพอ โดยอาการมักจะเป็นมากในตอนเช้าและจะค่อยๆ ลดลงในตอนกลางวัน
- ปวดปัสสาวะบ่อย นั่นเป็นเพราะว่ามดลูกกำลังขยายตัวเพื่อเพิ่มพื้นที่ให้กับลูกในครรภ์ มดลูกจึงไปเบียดกระเพาะปัสสาวะพื้นที่กักเก็บจึงน้อยลงทำให้คุณแม่ปวดปัสสาวะบ่อยครั้ง
- อารมณ์แปรปรวน ควบคุมอารมณ์ไม่ได้อาจรู้สึกหงุดหงิด เหงา เศร้า หวาดกลัว คิดมาก สลับกันไป
- ตกขาวมาก คุณแม่จะมีอาการตกขาวมากกว่าปกติเพราะฮอร์โมนเพศหญิงเพิ่มสูงช่วงตั้งครรภ์ จึงควรรักษาความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศ เลือกกางเกงชั้นในที่ไม่รัดแน่นระบายอากาศดี เพื่อป้องกันการหมักหมมและการเกิดแบคทีเรีย
อาการคนท้องช่วง 4-6 เดือน
อาการคนท้องไตรมาสที่ 2 ของการตั้งครรภ์ ผ่านมาได้ครึ่งทางแล้วนะคะ ระยะนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงทางสรีระของคุณแม่ชัดเจน ท้องมีขนาดใหญ่ขึ้น เต้านมขยายใหญ่ รวมถึงน้ำหนักที่เพิ่มมากขึ้น อาการคนท้องคุณแม่ช่วงนี้คือ
- เต้านมมีขนาดใหญ่ เต้านมจะขยายใหญ่ขึ้นกว่าช่วง 1-3 เดือน หัวนมจะมีสีคล้ำลง และท่อน้ำนมขยายตัวเพื่อเตรียมผลิตน้ำนมสำหรับลูกน้อยหลังคลอด
- หัวใจเต้นเร็วขึ้น เพราะร่างกายต้องสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย หัวใจจึงต้องทำงานหนักมากขึ้นเพื่อให้เลือดไปล่อเลี้ยงเพียงพอต่อความต้องการ
- ลูกดิ้น ช่วง 4-6 เดือนนี้ละค่ะที่คุณแม่จะรู้สึกได้ว่าลูกดิ้นอยู่ในท้อง คุณแม่จะรู้สึกว่ามีอะไรกระตุกเบาๆ ที่ท้อง ยิ่งท้องแก่ขึ้นลูกก็จะดิ้นแรงขึ้น
- เริ่มเป็นตะคริว ช่วงนี้คุณแม่บางคนอาจจะรู้สึกว่าตัวเองขาชา ตัวชา หรือเป็นตะคริวบ่อย ซึ่งสาเหตุอาจเกิดจากการขาดแคลเซียม หรือการหดเกร็งของกล้ามเนื้อช่วงน่อง ต้นขา และปลายเท้า
- หน้าท้องลาย เกิดจากหน้าท้องขยายตัวจนเกิดริ้วแตกลายบริเวณหน้าท้อง สามารถลุกลามไปถึงสะโพก ต้นขา หน้าอก และอาจมีอาการคันร่วมด้วย
- หิวบ่อย กินมากขึ้นเพราะร่างกายต้องการพลังงานไปเลี้ยงลูกในท้องด้วย
- กรดไหลย้อน รู้สึกปวดแสบบริเวณหน้าอก หรือจุกเสียดบริเวณลิ้นปี่ เนื่องจากมดลูกขยายตัวจนไปดันกระเพาะอาหาร และฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มมากขึ้นทำให้กล้ามเนื้อของหลอดอาหารขยายตัว จึงมีกรดหรือน้ำย่อยไหลย้อนขึ้นไป
- ท้องผูก ช่วงนี้คุณแม่จะท้องผูกอยู่บ่อยๆ เพราะมดลูกขยายตัวไปเบียดกับกระเพาะอาหารและลำไส้จนทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ
- เส้นเลือดขอด เพราะต้องรองรับน้ำหนักทั้งของตัวเองและของลูกทำให้ขาของคุณแม่ต้องรองรับแรงกดมากกว่าปกติถึง 3 เท่า การยืนหริอนั่งเป็นเวลานานจึงอาจทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้
อาการคนท้องช่วง 7-9 เดือน
อาการคนท้องไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์ มาถึงช่วงโค้งสุดท้ายกันแล้ว คุณแม่ใกล้จะได้เห็นลูกน้อยกันแล้วค่ะ ช่วง 7-9 เดือนนี้คุณแม่ต้องดูแลตัวเองให้มากๆ เพราะใกล้จะถึงกำหนดคลอดแล้ว โดยอาการของคุณแม่ที่มักปรากฏในช่วงนี้คือ
- นอนลำบากขึ้น เพราะตอนนี้ท้องของคุณแม่ใหญ่มาก เวลานอนจึงรู้สึกลำบากไม่สบายตัว ซึ่งแก้ได้ด้วยการนอนตะแคงข้างแล้วใช้หมอนสอดระหว่างขาจะทำให้หลับสบายขึ้น
- ปวดหลัง น้ำหนักครรภ์ที่เพิ่มมากขึ้นทำให้หลังของคุณแม่ต้องรองรับน้ำหนักมากขึ้นเช่นกัน จึงรู้สึกปวดหลังและอาจลามไปถึงบริเวณกระดูกเชิงกรานด้วย
- น้ำนมไหล เป็นสัญญาณว่าร่างกายพร้อมที่จะให้น้ำนมกับลูกแล้วค่ะ ซึ่งน้ำนมที่ไหลออกมาจะมีลักษณะสีเหลืองใสและไม่ควรปั๊มน้ำนมก่อนคลอดนะคะ เพราะอาจทำให้คลอดก่อนกำหนดได้
- เคลื่อนไหวลำบาก จะเดิน นั่ง ยืน นอน ก็ทำได้ไม่สะดวกเพราะท้องใหญ่ขึ้น และอาจปวดหน่วงๆ บริเวณข้อต่อกระดูกเชิงกรานเวลาเปลี่ยนท่าทางอริยาบถ
- เจ็บท้องเตือน ช่วงใกล้คลอดจะมีอาการเจ็บท้องเตือนเนื่องมาจากการหดตัวของมดลูก คุณแม่จะรู้สึกเจ็บท้องเหมือนจะคลอดจริงๆ ซึ่งเป็นเหมือนการซ้อมก่อนการคลอดลูกจริงนั่นเองค่ะ
- รู้สึกจุกเสียด เพราะมดลูกไปขยายตัวเบียดยอดอกและชายโครง คุณแม่อาจสังเกตเห็นว่าสะดือตื้นขึ้น มีสีคล้ำลง และเส้นสีดำกลางท้องจะเข้มขึ้นด้วย
- ตัวบวม เท้าบวม เพราะร่างกายสะสมน้ำตามเนื้อเยื่อไว้ในปริมาณมาก นอกจากนี้อาการเท้าบวมยังอาจเกิดจากน้ำหนักตัวของคุณแม่ที่กดทับบริเวณหลอดเลือดดำใหญ่ด้านหลังลำตัว ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก ส่งผลให้เท้าบวม เป็นตะคริวได้เช่นกัน
การเป็นแม่คนไม่ใช่เรื่องง่ายเลยนะคะแต่ละเดือนที่อุ้มท้องลูกนั้นคุณแม่จะต้องเจอกับอาการของคนท้องหลายๆ อย่าง ซึ่งอาการคนท้องเหล่านี้คุณแม่มีอใหม่ควรจะรู้ไว้จะได้เตรียมใจและเตรียมความพร้อมรับมือทุกสถานการณ์นั่นเอง
